Trauma: Begrijpen en Herstellen

Trauma is een reactie op een schokkende of verontrustende gebeurtenis die jouw vermogen om normaal te functioneren kan overweldigen. Het beïnvloedt je zowel emotioneel als fysiek, en kan langdurige gevolgen hebben voor je welzijn. Je kunt beter met de gevolgen van trauma omgaan door :
te begrijpen wat trauma is
hoe het jouw brein en lichaam beïnvloedt
en welke stappen je kunt nemen om te herstellen.

Wat is Trauma?

Trauma kan worden veroorzaakt door een breed scala aan ervaringen.Bijvoorbeeld een ernstig ongeval, fysiek of emotioneel misbruik, natuurrampen, oorlog, of het verlies van een dierbare. Het kenmerkende van een traumatische gebeurtenis is dat het jouw gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid ernstig verstoort. Dit kan leiden tot gevoelens van hulpeloosheid, angst en intense emotionele pijn.

Je kunt trauma oplopen door iets wat je meemaakt. Maar ook door iets wat je niet meemaakt. Dit gaat dan om gemis van liefde, troost, veiligheid in je kindertijd, jeugd, en zelfs ook op volwassen leeftijd. Als je als kind opgroeit in een omgeving waar geen ruimte is voor jou, voor je emoties, je eenzaamheid dan is dat traumatisch. Je gaat als kind manieren ontwikkelen om hier mee om te gaan, zoals je zelf altijd wegcijferen, jezelf overal de schuld van geven, heel hard werken, pleasen enz.

Je kunt een trauma oplopen door een eenmalige gebeurtenis, of door langere tijd in een onveilige (emotioneel, lichamelijk) omgeving of relatie te leven.

Hoe Beïnvloedt Trauma Jouw Brein en Lichaam?

Wanneer je een traumatische gebeurtenis meemaakt, reageert je lichaam door in een vecht-of-vluchtmodus te gaan. Dit is een automatische respons van je zenuwstelsel die bedoeld is om je te beschermen tegen gevaar. Tijdens deze reactie:

• Stresshormonen: Je lichaam produceert grote hoeveelheden adrenaline en cortisol, hormonen die je alertheid verhogen en je klaar maken om te reageren op de dreiging.
• Breinactiviteit: Je amygdala, het deel van je brein dat betrokken is bij emotionele verwerking, wordt hyperactief. Tegelijkertijd kan de activiteit in de prefrontale cortex, verantwoordelijk voor rationeel denken en beslissingen nemen, afnemen.

Deze fysiologische reacties zijn nuttig in acute noodsituaties, maar als de stresshormonen op lange termijn verhoogd blijven, kunnen ze schadelijke effecten hebben. Chronische stress door trauma kan leiden tot angststoornissen, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS). En het kan diverse lichamelijke klachten en ziekten veroorzaken.

Symptomen van Trauma

De symptomen van trauma kunnen variëren, afhankelijk van de persoon en de aard van de traumatische gebeurtenis. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Emotionele Symptomen: Angst, schuldgevoel, schaamte, verdriet, prikkelbaarheid, en emotionele gevoelloosheid.
• Fysieke Symptomen: Slaapproblemen, vermoeidheid, hoofdpijn, maag- en darmklachten, en verhoogde hartslag.
• Gedragsmatige Symptomen: Vermijding van herinneringen aan het trauma, isolatie van anderen, verlies van interesse in activiteiten, en overmatig gebruik van alcohol of drugs.

Herstellen van Trauma

Herstellen van trauma is een proces dat tijd en geduld vergt. Er zijn verschillende benaderingen en technieken die je kunnen helpen om te genezen:

• Therapie: Professionele therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) of Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR), kan je helpen om traumatische herinneringen te verwerken en je reactie op stress te veranderen.
• Ondersteunende Netwerken: Het hebben van een ondersteunend netwerk van vrienden, familie of lotgenoten kan een enorme hulp zijn bij het herstel. Praten over je ervaringen met mensen die je vertrouwt, kan helpen om de last te verlichten.
• Zelfzorg: Zorg goed voor jezelf door te letten op je lichamelijke gezondheid. Dit omvat regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap, een gezond dieet, en ontspanningstechnieken zoals yoga of meditatie.
• Mindfulness en Meditatie: Deze praktijken kunnen je helpen om in het moment te blijven en je gedachten en emoties op een niet-oordelende manier te observeren. Dit kan je helpen om beter om te gaan met stress en angst.
• Kunst en Creatieve Therapieën: Expressieve therapieën zoals schilderen, muziek maken, schrijven of dansen kunnen je helpen om je gevoelens te uiten en te verwerken.

Het Belang van Professionele Hulp

Hoewel zelfhulpstrategieën nuttig kunnen zijn, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken als je merkt dat je symptomen ernstig zijn of je dagelijkse leven verstoren. Een getrainde therapeut kan je begeleiden bij het verwerken van je trauma en je helpen om copingstrategieën te ontwikkelen.

Conclusie

Trauma is een complexe reactie op verontrustende gebeurtenissen die diepe emotionele en fysieke gevolgen kan hebben. Door te begrijpen hoe trauma je brein en lichaam beïnvloedt, en door gebruik te maken van effectieve herstelstrategieën, kun je beginnen met het genezingsproces. Onthoud dat herstel tijd kost en dat het oké is om hulp te zoeken. Door geduldig en vriendelijk voor jezelf te zijn, kun je je weg naar herstel vinden en weer een gevoel van veiligheid en welzijn in je leven opbouwen.